Môi giới chứng khoán
HOSE hay HNX cung cấp một môi trường giao dịch an toàn, chuẩn mực. Tại đó, chỉ có các thành viên thị trường được HOSE hay HNX cấp phép mới được trực tiếp giao dịch cổ phiếu trên thị trường.
Các thành viên thị trường được HOSE hay HNX cấp phép thường thực hiện nghiệp vụ môi giới, đó là đại diện cho các nhà đầu tư thực hiện các giao dịch mua bán để nhận một khoản phí dịch vụ (gọi là phí môi giới). Công ty chứng khoán – CTCK phải tuân thủ các quy chế thị trường của HOSE hay HNX và Luật chứng khoán, các quy định của UBCKNN và Luật Doanh nghiệp.
Bạn có thể tự đưa ra quyết định hoặc tham vấn ý kiến của chuyên gia hoặc kết hợp cả hai phương pháp trong việc mua và bán cổ phiếu.
Lợi thế khi có môi giới chứng khoán
Lợi thế của thuê chuyên gia tư vấn là những lời khuyên rất hữu ích so với mỗi khoản chi phí tăng thêm khi bạn bắt đầu tham gia vào thị trường hoặc trong trường hợp bạn không có thời gian để nghiên cứu phân tích và theo dõi thị trường. Tuy nhiên, bạn cũng có thể tự đưa ra quyết định mua và bán.
Quyết định của bạn về việc bạn có muốn được tư vấn hay không và muốn thuê công ty nào sẽ xác định loại hình dịch vụ môi giới tương ứng.
Phân loại các dịch vụ môi giới chứng khoán
Nhìn chung, các dịch vụ môi giới có thể được phân loại như sau:
- Dịch vụ môi giới và tư vấn (còn gọi là dịch vụ trọn gói): Bao gồm tư vấn về mua và bán cổ phiếu, khuyến nghị đầu tư và nghiên cứu thị trường. Thông thường dịch vụ này cũng tư vấn về các khoản đầu tư khác và kế hoạch đầu tư phù hợp. Dịch vụ này có mức phí môi giới thường cao hơn so với các loại hình khác. Tuy nhiên, một số công ty môi giới trọn gói cũng cung cấp dịch vụ giao dịch qua internet với phí môi giới thấp hơn.
- Dịch vụ môi giới không tư vấn (còn gọi là dịch vụ chiết khấu hay nhà môi giới chỉ thực hiện giao dịch). Loại hình môi giới này không đưa ra khuyến nghị hay tư vấn cho nhà đầu tư. Các nghiên cứu thị trường thường do bên thứ ba cung cấp. Do vậy, phí môi giới có xu hướng thấp hơn.
Lựa chọn công ty môi giới
Có khoảng 100 CTCK thành viên được phép giao dịch trên HOSE và HNX, nhiều công ty có nhiều chi nhánh, phòng giao dịch trên khắp nước Việt Nam.
Hầu hết các CTCK có các nhà tư vấn chăm sóc nhà đầu tư cá nhân. Nếu bạn cần giúp đỡ trong việc lựa chọn một nhà cung cấp dịch vụ môi giới, hãy xem mục “Thành viên ” trên trang web của HOSE và HNX. Mục này có thể giúp bạn quyết định CTCK phù hợp với bạn nhất và cung cấp cho bạn chi tiết liên lạc của CTCK.
Thay đổi CTCK
Môi giới chứng khoán là một ngành công nghiệp cạnh tranh. Là một khách hàng của một CTCK, bạn được quyền chuyển sang một công ty khác nếu bạn không hài lòng với dịch vụ mà bạn nhận được.
Không có hạn chế về số lượng các công ty chứng khoán mà bạn sử dụng để thực hiện giao dịch cổ phiếu.
Giao dịch, thanh toán bù trừ và hệ thống thanh toán bù trừ
Quy trình giao dịch
Để mua hoặc bán cổ phiếu được giao dịch trên HOSE hay HNX, bạn phải đặt lệnh thông qua một nhà môi giới (CTCK), thường là qua điện thoại hoặc trực tuyến qua internet hoặc trực tiếp tại sàn giao dịch.
Thông thường lệnh được nhập vào hệ thống của SGDCK. Tại đây, các lệnh mua và bán được khớp giá theo thứ tự lệnh được nhập vào hệ thống.
Nếu bạn muốn thực hành giao dịch cổ phiếu, bạn có thể dùng “giao dịch ảo” trước khi chuyển sang giao dịch thực tế. Cách dễ nhất để giao dịch ảo là thiết lập một danh sách theo dõi; chúng có sẵn trên trang website của các tài khoản giao dịch của khách hàng tại một số CTCK. Danh sách theo dõi này cho phép bạn tập hợp các cổ phiếu bạn quan tâm với các đặc điểm gồm giá mua, giá hiện tại, sự thay đổi (lãi hoặc lỗ), biểu đồ và các thông tin được công bố.
Thanh toán bù trừ tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán và vai trò của hệ thống thanh toán bù trừ
Khi bạn mua hoặc bán cổ phiếu của một công ty niêm yết, bạn phải chuyển đổi tên hoặc quyền sở hữu hợp pháp của những cổ phiếu để lấy tiền và ngược lại. Quy trình này được gọi là thanh toán bù trừ.
Việc thanh toán bù trừ diễn ra trên hệ thống máy tính của trung tâm lưu ký chứng khoán – TTLKCK
Hệ thống thanh toán bù trừ và lưu ký được điều hành bởi TTLKCK, là pháp nhân thành lập và hoạt động theo mô hình trách nhiệm hữu hạn 1 thành viên. TTLKCK cho phép thành viên tham gia thị trường như CTCK, ngân hàng lưu ký thay mặt cho khách hàng liên hệ TTLKCK để thực hiện lưu ký và thanh toán bù trừ cho khách hàng.
Vì toàn bộ quy trình giao dịch đều được máy tính hóa, nên giấy chứng nhận cổ phiếu không còn được sử dụng.
Chuyển giao và thanh toán (DVP)
Thông thường, sau ba ngày làm việc kể từ khi thực hiện giao dịch (T+3 là ngày giao dịch + 3 ngày), Hệ thống thanh toán bù trừ tiến hành thanh toán bù trừ giao dịch bằng cách chuyển tên hoặc quyền sở hữu hợp pháp các cổ phiếu đồng thời chuyển tiền để đổi lấy những cổ phiếu đó giữa các thành viên tham gia thị trường thông qua ngân hàng đại diện của họ.
Hình thức thanh toán này được gọi là Chuyển giao và Thanh toán (DVP).
Hình thức thanh toán này là không thể thu hồi. Ngoài việc thực hiện thanh toán, Hệ thống này còn thực hiện đăng ký điện tử tên (quyền sở hữu) cổ phiếu vào hệ thống. Việc đăng ký này an toàn và hiệu quả để chủ sở hữu đăng ký quyền sử hữu cổ phiếu nếu họ có ý định giao dịch.
Tóm lại, hệ thống thanh toán bù trừ và lưu ký thực hiện hai chức năng chính cho thị trường:
- Hỗ trợ thanh toán bù trừ giao dịch cổ phiếu; và
- Cung cấp đăng ký điện tử đối với cổ phiếu của các công ty niêm yết trên HOSE và HNX.
Bản kê số dư chứng khoán của hệ thống cung cấp tất cả các thông tin mà bạn cần để theo dõi số cổ phiếu của bạn trong hệ thống.
Đăng ký cổ phiếu điện tử như thế nào?
Nhà đầu tư có thể thực hiện đăng ký cổ phiếu theo các bước sau:
- Nhà đầu tư mở tài khoản lưu ký tại một thành viên lưu ký (CTCK được TTLKCK chấp thuận là thành viên lưu ký)
- Đăng ký qua hệ thống lưu ký tại TTLKCK.
Các thành viên lưu ký sẽ liên hệ trực tiếp với TTLKCK, TTLKCK sẽ thực hiện lưu ký qua hệ thống lưu ký tại TTLKCK
Chuyển nhượng ngoài sàn – cho tặng cổ phiếu
Chuyển nhượng ngoài sàn thường là các thỏa thuận giữa các thành viên trong gia đình hoặc nhận thừa kế.
Chuyển nhượng cổ phiếu ngoài sàn giữa các bên mà không thông qua công ty môi giới được thực hiện bằng cách sử dụng “Giấy Chuyển Nhượng”.
Tuy nhiên, việc đăng ký chứng khoán vẫn phải thực hiện đăng ký điện tử thông qua hệ thống tại TTLKCK. Do vậy, ”Giấy Chuyển Nhượng” không đăng ký qua hệ thống được mà phải thông qua CTCK hay ngân hàng lưu ký.
Giấy Chuyển Nhượng do nhà đầu tư lập và thỏa thuận khi chuyển nhượng
Tặng cho cổ phiếu
Cổ phiếu là một món quà có giá trị tăng theo thời gian. Tặng cho cổ phiếu là một hình thức phổ biến và thực tế để chuyển giao của cải từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Để tặng cổ phiếu cho người dưới 18 tuổi gồm các hồ sơ sau:
- Ngoài bản sao hợp lệ giấy tờ tùy thân/thành lập của bên cho, tặng thì bên nhận là bản sao giấy khai sinh và đính kèm xác nhận về người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật;
- Bản chính hợp đồng cho/tặng chứng khoán có chứng thực của cơ quan công chứng hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
- Bản chính tài liệu chứng minh việc đã công bố thông tin về giao dịch cho, tặng chứng khoán đối với các đối tượng thuộc diện công bố thông tin;
- Bản chính tài liệu chứng minh đã nộp thuế thu nhập cá nhân áp dụng đối với cá nhân, bao gồm: Tờ khai thuế Thu nhập cá nhân, thông báo nộp thuế thu nhập cá nhân, liên 2 giấy nộp tiền vào ngân sách nhà nước;
- Bản chính giấy ủy quyền có xác nhận của cơ quan công chứng hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền (nếu có);
- Các hồ sơ pháp lý khác (nếu có) liên quan đến nội dung cho tặng theo yêu cầu bổ sung của TTLKCK
Nhận xét